Juleklassikaren: Et barns jul i Wales av Dylan Thomas
Åsmund Ådnøy
21.12.2023
Dylan Thomas las inn fleire av dikta sine for walisiske BBC under den andre verdskrigen. Produsenten hans tilbaud BBC i London å sende opptaka, men dei hadde ikkje sansen.
Frå radio til magasin til lydbok til bok
Thomas heldt fram med å lese inn tekstane sine på radio, utan at dei viktige folka vart imponert. I 1950 skreiv Thomas nokre av innlesingane om til ein lengre tekst.
Dette er den fyrste gongen tittelen «A child’s Christmas in Wales» vart brukt. Teksten sto på trykk i juleutgåva av magasinet Harper’s Bazaar i 1950.
To år seinare, i 1952, var Dylan Thomas på turné i USA. To studentar med ein forretningsidé, Barbara Holdridge og Marianne Roney, tok kontakt: Dei trudde det var penger å tene på å lage plater med forfattarar som las sine eigne tekstar, slik at folk kunne høyre dei heime. Dette var det sjølvsagt liten interesse for i businessverda: Kven vil gidde å HØYRE på litteratur, liksom?
Eit opptak for æva
Dylan Thomas gjekk med på å spele inn ein 45 minutters LP. Side 1 blei fylt av dikt. Men kva skulle dei ha på side 2? Hm, han hadde jo desse minna frå jul i Wales.
Men manuset hadde han ikkje, for dette var lenge før minnepinnar og skylagring. Dei skaffa eit eksemplar av Harper’s Bazaar fra desember 1950, og det var den teksten Dylan Thomas las inn, 22. februar 1952. Plata vart ein kjempesuksess.
Året etter døydde Dylan Thomas, berre 39 år gammel. Men tekstane lever vidare, ikkje minst «Et barns jul i Wales».
Teksten kom som bok på 1950-talet. Sjølve innspelinga vert ofte rekna som starten av lydbokindustrien i USA, og er på lista over spesielt bevaringsverdige opptak hos amerikanske National Recording Registry. Der finst òg Martin Luther Kings «I have a dream»-tale, innsettelsestalen til president John F. Kennedy – og «All I want for Christmas is you» av Mariah Carey.
Les meir:
Dylan Thomas and the birth of the audiobook (92NY150.org) The women who founded an industry (Library of Congress Blog) Marianne Mantell, Who Helped Pave the Way for Audiobooks, Dies at 93 (New York Times) Caedmon Records and audiobooks (Harper Collins) With this Christmas classic, the audiobook was born (Northjersey.com)
